Wat komt er bij je op als je Slow Food hoort? Het tegenovergestelde van fastfood waarschijnlijk? Ergens klopt dat wel. De Slow Food-beweging is namelijk de tegenhanger van de fastfood-trend. Hierbij gaat om bewust koken en bewust eten. Regionaal, seizoensgebonden, goed en duurzaam.
Slow Food gaat over het waarderen van voedsel. Wat eten we en vooral, hoe eten we? Vaak eten we goedkope en massaal geproduceerde producten, waarbij sommige ingrediënten van de andere kant van de wereld worden geïmporteerd. Dit kan anders, maar eerst moet er meer waardering komen voor voedsel.
Eten als politieke beweging: Een kleine geschiedenisles
Slow Food werd in 1986 gevormd door een Italiaanse non-profit organisatie onder leiding van Carlo Petrini. De beweging hield zich aanvankelijk vooral bezig met het behoud van de regionale keuken. Denk daarbij aan het koken met lokale planten en producten, maar ook met dieren uit de regio.
Vandaag de dag is de beweging wereldwijd actief. “Goed, schoon, eerlijk” is het motto. Het gaat voor Slow Food om een wereld waarin iedereen toegang heeft tot gezond en duurzaam geproduceerd voedsel. Belangrijk daarbij is een gezond leven, maar ook de ethische benadering van voedsel.
Wat ligt er op je bord?
Denk aan het laatste wat je hebt gegeten. Weet je waar de ingrediënten vandaan komen? Welk vlees er is gebruikt? Hoe de dieren werden gevoed? Zelfs in de EU is het niet altijd eenvoudig om deze vragen met zekerheid te beantwoorden.
Toch is het hier wel verplicht om op het etiket van het verkochte voedsel het land van oorsprong te vermelden. Dit geldt voor zowel voor verse producten als voorverpakte producten. Dit is een goede stap, maar het betekent niet noodzakelijkerwijs dat alle ingrediënten van een product uit het land komen van het eindproduct. Momenteel bestaat er namelijk geen verplichting om informatie te verstrekken over de herkomst van afzonderlijke ingrediënten in een product. Aanvoerketens blijven daarom nog altijd moeilijk te achterhalen voor ons als consumenten.
Een voorbeeld: In Nederland wordt een sojayoghurt geproduceerd. Er staat dat de sojabonen uit de EU komen. Maar meer informatie is er niet te vinden. Het is dus niet duidelijk of de bonen duurzaam zijn geproduceerd, of de toeleveringsketens “ethisch” zijn en of er bijvoorbeeld tijdens de teelt pesticiden zijn gebruikt. Het uitzoeken van deze informatie betekent ontzettend veel speurwerk.
Dit omzeil je door in plaats daarvan voor producten uit je nabije omgeving te kiezen. Lokale en seizoensgebonden producten bijvoorbeeld. Dit is natuurlijk niet altijd mogelijk. Maar ook in de supermarkt kun je op de herkomst van de producten die je koopt letten. En je kunt voor merken kiezen waarvan je weet dat ze ethisch en eerlijk produceren.
Ondersteun je lokale winkel
Lokaal en klein is vaak de beste optie voor duurzaam voedsel. Koop dus zo vaak mogelijk bij lokale winkels. Dit kan de kleine boerderijwinkel in het dorp zijn of een stand op de markt. Ook zijn er steeds meer ethische producten in supermarkten te koop, omdat steeds meer mensen waarde hechten aan duurzame productie.
Lokale producten uit kleinere winkels hebben ook vaak het voordeel dat ze minder toegevoegde stoffen bevatten dan producten uit de grote supermarkt, omdat de houdbaarheid niet kunstmatig verlengd hoeft te worden bij kortere aanvoerketens.
Seizoensgebonden eten is de beste keus
Globalisering is een goede zaak. Maar het brengt namelijk ook problemen met zich mee, zeker voor het milieu. Zo worden er bijvoorbeeld het hele jaar door exotische producten in de schappen van supermarkten verkocht. Heel weinig mensen denken echt na over de afstanden die deze producten hebben afgelegd en waar ze precies vandaan komen. Zo worden vruchten vaak geteeld in energieverslindende broeikassen. Het hele jaar door.
Dus seizoengebonden eten kan helpen. En elk seizoen heeft iets in te bieden: in West-Europa bijvoorbeeld zomers bessen, appels en pruimen, of kool en bieten in de herfst.
Door meer aandacht te besteden aan de natuurlijke groeicyclus van groente en fruit kun je ervoor zorgen dat je ze koopt in een seizoen waarin het energiezuinig was om ze te produceren. En zo ontdek je misschien ook nog eens iets dat je nog niet eerder hebt gegeten.
Wie voor zichzelf kookt, kookt vaak gezonder
Slow Food betekent ook: zelf eten klaarmaken. Dit heeft een aantal voordelen. Zo weet je ten eerste welke ingrediënten zijn gebruikt en waar ze vandaan komen. Je kunt ook zelf de kwaliteit van de ingrediënten die je gebruikt bepalen en ze lokaal en seizoensgebonden kopen.
Door zelf te koken kook je eigenlijk automatisch gezonder. Veel voorverpakte en voorbewerkte voedingsmiddelen bevatten namelijk te veel zout en suiker, omdat dit vaak de ingrediënten zijn die ons brein echt “verslaafd” kunnen maken aan deze producten. Ze bevatten daarnaast vaak veel conserveringsmiddelen en kleurstoffen, die in grote hoeveelheden ook niet gezond voor je zijn.
Koop dus liever geen vlees in een marinade en koop je bonen zonder de saus. Maak je eigen snacks door bijvoorbeeld aardappelchips in de oven te maken, in plaats van ze kant en klaar in de supermarkt te kopen.
Kook je bijna nooit? Geen probleem. Zoek uit welke restaurants bij je in de buurt seizoensgebonden en met regionale producten koken, en ga daar wat vaker eten.
Begin met kleine stapjes en leg niet te veel druk op jezelf!
Al deze tips kunnen in het begin wat veel zijn. Maar maak je geen zorgen. Begin klein en vind geleidelijk aan je weg naar een gezonde levensstijl. Het kan een paar maanden duren voordat nieuwe gewoontes routine worden. Dus als je vandaag toevallig een diepvriesmaaltijd koopt omdat je laat moet werken en honger hebt, dan is dat prima.
Zolang je je inspant om je eet- en winkelgewoonten elke dag een beetje te veranderen, draag je bij aan het verbeteren van je eetgewoonten op de lange termijn.
